ภาควิชาชีววิทยา จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2497 โดยเป็นแผนกวิชา สังกัดคณะวิชาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร กรมการฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ ผลิตบัณฑิตหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต ประกาศนียบัตรชั้นสูงวิชาเฉพาะและหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิตวิชาเอกชีววิทยา ต่อมาวิทยาลัยวิชาการศึกษาได้รับการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ. 2517 จึงได้เปลี่ยนเป็นภาควิชาชีววิทยา สังกัดคณะ วิทยาศาสตร์ ผลิตบัณฑิตทางด้านวิทยาศาสตร์สาขาวิชาชีววิทยาและจุลชีววิทยา รวมทั้งมหาบัณฑิตทางด้านการศึกษาสาขาวิชาชีววิทยา ในปีการศึกษา 2531 ภาควิชาชีววิทยาได้ร่วมกับภาควิชาเคมีได้เปิดสอนหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาเคมีชีวภาพ และหยุดดำเนินการในปีการศึกษา 2548 ในปีการศึกษา 2545 ภาควิชาชีววิทยาได้เริ่มเปิดสอนหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชา ชีววิทยา ในปีการศึกษา 2549 ภาควิชาชีววิทยาได้เริ่มเปิดสอนหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ และในปีการศึกษา 2550 ภาควิชาชีววิทยาได้เริ่มเปิดสอนหลักสูตรวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิตสาขาวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ